แผนที่มรดกวัฒนธรรมจับต้องไม่ได้
อาหาร
อาหารเป็นปัจจัยหลักในการดำรงชีวิต ส่วนใหญ่ทางแม่แจ่มจะทานข้าวกันเป็นหลัก ชาวพื้นราบมักกินข้าวเหนียว โดยปลูกข้าวเหนียวไว้รับประทาน อาจจะมีบางส่วนที่ปลูกข้าวจ้าว ส่วนบนดอยนิยมรับประทานข้าวจ้าวกัน และเป็นข้าวกล้อง ด้วยอาศัยการตำด...
หมอยาเมือง
หมอยาเมือง ในอำเภอแม่แจ่ม มีหลากหลายรูปแบบ ทั้งแบบที่ต้องใช้พิธีกรรม คาถา และการใช้ยาจากสมุนไพร ตามแบบโบราณ ที่ยังคงสืบทอดมาจนถึงปัจจุบัน ซึ่งขอยกตัวอย่างมาดังนี้ “จูขวัญ” การจูขวัญหรือการเรียกขวัญ ด้วยค...
ระบบเหมืองฝาย
ชาวแม่แจ่มอาศัยพึ่งพิงธรรมชาติอย่างยิ่ง ด้วยอาชีพการเกษตร ต้องอาศัยน้ำฟ้าน้ำฝน และน้ำจากแม่น้ำลำห้วยต่างๆ และระบบการจัดการน้ำของชาวนาแม่แจ่มคือ “ระบบเหมืองฝาย” เป็นระบบการจัดการน้ำ ที่มีประสิทธิภาพสืบเนื่องจากอดีตจนถึงปัจจุบัน...
ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัว
ศิลปะการต่อสู้ป้องกันตัวของผู้ชาย ที่จะต้องมีติดตัวไว้ในอดีตเพื่อป้องกันข้าศึกศัตรู และปกป้องครอบครัว ทั้งชาวไทยวน กะเหรี่ยง ลัวะ ล้วนแต่มีลวดลายลีลาชั้นเชิงของการต่อสู้ทั้งสิ้น ทั้งการต่อสู้ด้วยมือเปล่า และอาวุธ โดยเฉพาะดาบ&n...
กีฬาพื้นบ้าน
กีฬาพื้นบ้าน เป็นกีฬาที่ใช้เล่นกันทั่วไปในแต่ละท้องถิ่น ซึ่งอาจจะพัฒนามาจากวิถีชีวิต มาสร้างการแข่งขันเพื่อความสนุกสนานเป็นสำคัญ มากกว่าการแพ้ชนะกีฬาชนิดหนึ่งในอำเภอแม่แจ่ม ที่เกิดจากการค้าขาย หรือเดินทางในแต่เดิม นั่นคือ “ถ่อ...
การเล่นพื้นบ้าน
การละเล่นพื้นบ้าน มีกิจกรรมของเด็กๆ ที่ใช้เล่นกันในยามว่าง การละเล่นนั้นเปรียบเหมือนการที่เด็กจะได้เรียนรู้ประเพณีวัฒนธรรม กิจกรรมต่างๆ ในสังคม การยอมรับในกฎกติการะหว่างกัน การเล่นมักมีหัวหน้า เรียกว่า “โป่” ในการดูแลเด็กๆ ทั้...
แล
แล เป็นภาษาลัวะ อันหมายถึง วรรณกรรมแบบมุขปาฐะชนิดหนึ่ง ที่ใช้ในการขับขาน มักพบในพิธีต่างๆ เช่น งานแต่งงาน ขึ้นบ้านใหม่ งานศพ เป็นต้น มักจะมีคู่ถ้อง คือคู่ร้องตอบโต้กัน คล้ายกับการซอ บางทีก็เรียกว่า “ซอลัวะ” &n...
ธา
นอกจากเรื่องเล่า หรือนิทานต่างๆ แล้ว วรรณกรรมมุขปาฐะของชาวกะเหรี่ยง ยังมีอีกประเภทหนึ่ง เรียกว่า “ธา” การที่นำ “ธา” ขับขานออกมาเรียกว่าการอื่อ หรือ “อื่อธา” ธา เป็นกวีนิพนธ์ประเภทหนึ่ง ใช้อื่อในงานต่างๆ ...