พิธีตานข้าวใหม่

ที่ตั้ง : วัดต่างๆ อ.แม่แจ่ม

พิธีตานข้าวใหม่ เป็นกุศโลบายของคนโบราณสอนลูกหลานให้มีความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ โดยอาศัยฤดูเกี่ยวข้าวเป็นช่วงทำบุญ กิจกรรมที่ชาวบ้านทั่วไปทำในวันตานข้าวใหม่ ได้แก่

1. นำข้าวเปลือก ข้าวสาร ไปที่วัด

2. ทำอาหารเช่นห่อนึ่งฯไม่ใช้สัตว์ที่กินข้าว เช่นไก่ หมูฯ ใช้ปลา กบ เขียด ทำขนมจอก ขนมอื่นๆ

3. นึ่งข้าวเหนี่ยว

4. นำของที่เตรียมไว้จัดเป็นชุดเพื่อนำไปถวายพระอุทิศส่วนกุศลให้บรรพบุรุษที่ล่วงลับ และนำไปทานให้ญาติผู้เฒ่าผู้แก่ที่ยังมีชีวิตอยู่ เป็นการแสดงความกตัญญูกตเวทีต่อผู้มีพระคุณ เพราะคนแม่แจ่มสอนลูกสอนหลานให้รู้คุณของข้าวที่เราได้กินจนเติบโตโดยมีปู่ย่าตายายเป็นผู้บุกเบิกหาที่ทำกินและสอนการทำไร่ทำนาข้าว

การเผาหลัวพระเจ้า เพราะเมืองแม่แจ่มแต่โบราณอากาศหนาวมากประกอบกับชาวบ้านยากจนไม่ค่อยมีเครื่องนุ่งห่ม ส่วนใหญ่ใช้การผิงไฟช่วยให้อบอุ่น ในช่วงของการตานเข้าใหม่คือวันเพ็ญเดือน 4 เหนือ (ปัจจุบันบางวัดวันเพ็ญเดือน 3 เหนือ เพราะข้าวพันธ์ใหม่สุกเร็วขึ้น) ประมาณตี 4 – ตี 5 อากาศหนาว คนจะเผาหลัว (ฟืน) ผิงไฟตอนเช้ามืด และคิดว่าเมื่อคนเราหนาว พระพุทธเจ้าก็น่าจะหนาวด้วย จึงนำไม้หลัวมาจุดผิงไฟให้พระพุทธเจ้า พระสงฆ์เป็นผู้ทำพิธีจุดไฟ เมื่อจุดไฟแล้วจะมีเสียงดังโป้ง ๆ จากไม้ไผ่ที่ใส่ไว้ข้างใน ปลุกชาวบ้านให้ตื่นขึ้นมานึ่งข้าวทำกับข้าวมาถวายที่วัด อากาศอบอุ่นทั่วทั้งบริเวณวัด นับว่าเป็นกุศโลบายของคนโบราณที่โน้มน้าวจิตใจลูกหลานให้ต้องการทำบุญด้วยจิตสำนึกของตนเอง และคนแม่แจ่มได้สืบทอดประเพณีตานเข้าใหม่-เผาหลัวพระเจ้ามาจนถึงปัจจุบัน แม้คนที่ไม่ได้ทำนาก็จะหาข้าวเปลือก ข้าวสาร มาร่วมทำบุญ เพราะถูกสอนว่าเมื่อถึงฤดูได้กินข้าวใหม่ก่อนจะกินต้องนำไปตาน(ถวายพระ)ก่อน ตนเองถึงจะอยู่ดีมีสุข

สิ่งที่ต้องเตรียมเผาหลัวพระเจ้า

1. ไปหาไม้ต้นเล็กๆ เป็นพันธุ์ไม้ที่ไม่มีประโยชน์ เช่นไม้หนาม ตัดยาวประมาณ3- 4 เมตร เอาเปลือกออก ตากแดดไว้ให้แห้ง

2. หาไม้ไผ่เพื่อใส่ไว้ด้านใน ไม้ไผ่จะเป็นปล้องๆ เมื่อถูกความร้อนจะเกิดเสียงดังโป้งๆ (แทนนาฬิกาปลุก)ใช้ฟางข้าวแห้งสอดแซมบ้างเล็กน้อยเป็นเชื้อเพลิง

3. เครือเขา(เถาวัลย์)เส้นใหญ่ประมาณ 3 เส้น

4. เย็นวันก่อนทำพิธีพระสงฆ์สามเณร พ่อน้อยพ่อหนานจะช่วยกันนำหลัวที่ตากไว้และไม้ไผ่ฟางมากองหน้าวิหารหรือหน้าศาลาให้ห่างไกลอาคารพอสมควรนำเครือเขาผูกมัดให้แน่น พระสงฆ์เจ้าอาวาสจะนำน้ำขมิ้นส้มป่อยมาประพรมที่กองหลัว และเตรียมหลัวมัดเล็กๆ เพื่อนำไปถวายทำพิธีหน้าพระพุทธรูปในวันรุ่งขึ้น ขณะที่พระสงฆ์เริ่มจุดไฟผู้ที่เฝ้าดูอยู่รอบๆก็จะประนมมือสวดมนต์(พุทธคุณ)จนกระทั่งไฟติดทั่วแล้วจึงแยกย้ายกันไปถวายข้าวปลาอาหารและทำบุญตักบาตร

5.หลังจากทานอาหารเช้าแล้วนำข้าวปลาอาหารที่เตรียมไว้เพื่อไปตานให้คนเฒ่าคนแก่ในหมู่บ้าน การทำบุญตานเข้าใหม่เป็นการปลูกฝังให้ลูกหลานมีจิตสำนึกในการกตัญญูรู้คุณของผู้มีพระคุณเป็นการทำความดีเบื้องต้นเมื่อคิดดี ทำดี จิตใจก็มีความสุขมีพลังที่จะประกอบอาชีพของตนเอง

เพิ่มข้อมูลโดย : admin
แก้ไขเมื่อ : 08 ธ.ค. 2563 16:35